Wrażliwość na gluten

Według najnowszej wiedzy bazującej na badaniach przeprowadzanych w latach 2009-2013 wpływ glutenu na nasze samopoczucie, jakość skóry, pracę przewodu pokarmowego jest bardzo znaczący.
Gluten mogą (nie muszą) zawierać takie produkty jak:

• wyroby garmażeryjne
• mięso mielone, parówki, pasztety,
• wędliny
• słodycze: nadziewana czekolada, cukierki,
• piwo
• niektóre alkohole
• śmietany, jogurty, serki, desery
• leki.

Ciekawostka:
Gluten w „czystej" postaci można oddzielić z mąki w procesie jego wymycia z otrzymanego ciasta. W tej formie wygląda podobnie do gumy do żucia. Gluten- pochodzenie od angielskiego słowa glue –czyli klej.

Kilkanaście lat temu wrażliwość na gluten uważano za bardzo rzadką. Obecnie szacuje się, iż dolegliwości związane z jego nietolerancję dotyczą blisko 1/3 społeczeństwa. Wrażliwość na gluten objawia się w postaci stanów zapalnych różnego stopnia występujących w organizmie. Reakcja wywołana przez spożycie glutenu może być bardzo odmienna u różnych osób, a nietolerancja może się manifestować ogromną różnorodnością objawów początkowych, wśród których dominują: zmiany skórne, bóle głowy, częste migreny, zmęczenie, bóle stawów, refluks przełykowy, inne objawy ze strony przewodu pokarmowego: biegunka, wzdęcia, zaparcia, bóle brzucha a także zaburzenia płodności. Oprócz bólów głowy możemy spotkać również inne objawy z układu neurologicznego np: nadreaktywność, zmiany nastroju, nerwowość itd.
Niektóre z osób wrażliwych na gluten mogą nie manifestować żadnych objawów, przynajmniej przez pewną część swojego życia.

Najpoważniejszym przykładem nietolerancji glutenu jest choroba trzewna zwana potocznie celiakią - definicja ze strony Polskiego Stowarzyszenia osób z celiakią i na diecie bezglutenowej:
" Celiakia (choroba trzewna) to trwająca całe życie immunologiczna choroba o podłożu genetycznym, charakteryzująca się nietolerancją glutenu, białka zapasowego zawartego w zbożach (pszenicy, życie, jęczmieniu, owsie*). Działający toksycznie gluten prowadzi do zaniku kosmków jelita cienkiego, maleńkich wypustek błony śluzowej, które zwiększają jego powierzchnię i są odpowiedzialne za wchłanianie składników odżywczych. W efekcie toksycznego działania glutenu wchłanianie pokarmu jest upośledzone, co prowadzi do wystąpienia różnorodnych objawów klinicznych. Jedyną metodą leczenia celiakii jest stosowanie przez całe życie ścisłej diety bezglutenowej."

Gluten Intolerance Group of North America szacuje, iż 1 osoba na 133 choruje na celiakię. Niestety, w Polsce wykrywa się jedynie niewielki odsetek wszystkich przypadków, szacunkowo blisko 5%. Zatem choruje około 380 000 osób, z czego ogromna większość, bo aż około 360 000 nie jest świadoma choroby. Część z nich zostaje zdiagnozowana dopiero, gdy choroba poczyni w ich organizmach bardzo duże spustoszenia.

Celiakia stanowi jednak wierzchołek góry lodowej problemów związanych z nietolerancją glutenu. Coraz częściej w badaniach naukowych pojawia się temat wrażliwości na gluten nie związanej z celiakią (non-celiac gluten sensitivity). Oto przykłady wspomnianych badań:

"Spectrum of gluten-related disorders: consensus on new nomenclature and classification."(2012)

"Gluten causes gastrointestinal symptoms in subjects without celiac disease: a double-blind randomized placebo-controlled trial." (2011)

"Is gliadin really safe for non‐coeliac individuals? Production of interleukin 15 in biopsy culture from non‐coeliac individuals challenged with gliadin peptides." (2007)

Non-celiac wheat sensitivity diagnosed by double-blind placebo-controlled challenge: exploring a new clinical entity. 2012

Non-Celiac Gluten Sensitivity: The New Frontier of Gluten Related Disorders 2013

Does cryptic gluten sensitivity play a part in neurological illness?

Przedstawię teraz zasadniczą różnicę pomiędzy celiakią a wrażliwością na gluten.
Celiakia jest autoimmunologiczną chorobą , która aktywuje system immunologiczny do ataku na własne tkanki, natomiast przy wrażliwości na gluten układ odpornościowy występuje przeciwko składnikowi diety jakim jest gluten, prowadząc do powstania stanów zapalnych w organizmie.
Niektóre objawy nietolerancji nie są w tak oczywisty sposób związane ze spożywaniem glutenu np. bóle głowy. Diagnozę jeszcze bardziej utrudnia oddalenie pojawienia się symptomów o godziny do dni od momentu spożycia glutenu.

Badanie nietolerancji pokarmowych staje się coraz bardziej dostępne, można z niego skorzystać również w naszej klinice. Można również wprowadzić czasowo dietę eliminującą gluten z diety i bacznie obserwować swój organizm po ponownym włączeniu go do spożywanych pokarmów.